DUGOTRAJNI UČINCI DOJENJA NA ZDRAVLJE

Anita Pavičić Bošnjak, Josip Grgurić

Sažetak. Posljednjeg desetljeća sve se više pozornosti posvećuje dugotrajnim učincima dojenja na zdravlje djece i odraslih. Većina relevantnih studija objavljenih u razdoblju 2001–2006. god. pokazuje protektivni učinak dojenja na debljinu, dijabetes tipa I, celijakiju, Crohnovu bolest, ulcerozni kolitis i određene maligne bolesti dječje dobi. Povoljan učinak dojenja očituje se i u svezi s rizičnim čimbenicima kardiovaskularnih bolesti. Istraživanja povezanosti dojenja i kognitivnog razvoja daju najdosljednije rezultate pokazujući da dojene osobe imaju bolji kognitivni razvoj, dok se najkontroverzniji rezultati odnose na povezanost dojenja i atopijskih bolesti. Razmotreni su mehanizmi protektivnog učinka dojenja na kognitivni razvoj i navedene bolesti. Dosadašnje spoznaje upućuju na mogući programirajući učinak dojenja na zdravlje u kasnijoj dobi, iako je većina studija opažajna i ne potvrđuje kauzalitet. Aktivnosti u promicanju dojenja od velikog su značenja, a porast stope dojenja moguć je učinkovit način prevencije nekih od najvažnijih zdravstvenih rizika na populacijskom nivou.

Summary. During the last decade there has been increasing interest in possible long-term benefits of breastfeeding for health and development. Most relevant studies published from the second half of 2001 to 2006 suggest that breastfeeding is likely to protect against later obesity, type 1 diabetes, coeliac disease, inflammatory bowel diseases and childhood cancer. Also, breastfeeding seems to have beneficial effects on later cardiovascular risk factors. A positive association between breastfeeding and cognitive development continues to be the most consistent and important effect, whereas the effect of breastfeeding in the prevention of atopy remains controversial. Possible mechanisms which might mediate the protective effect of breastfeeding are considered. Evidence suggests that breastfeeding can to some degree programme future health, although most studies are observational and cannot prove causation. Promotion of breastfeeding is of great importance and may contribute to the prevention of some major health risks at the population level.